In Nederland is de behandeling van vermoeidheid met een hoge dosering B12 op dit moment een niet reguliere behandeling. Er is geen wetenschappelijk bewijs van de werking. Maar het is onder meer bij Vermoeidheidkliniek een ervaringsfeit dat een hoge dosering vitamine B12 een gunstige invloed heeft op een groot deel van mensen met ME/cvs. Ook veel patiënten met fibromyalgie of chronische vermoeidheid merken dat. De vermoeidheid kan afnemen, evenals de pijnklachten. Patiënten krijgen vaak meer energie, kunnen helderder nadenken en voelen zich psychisch beter. Bijwerkingen zijn zeer beperkt tot soms huiduitslag of slaapproblemen. Dit laatste is te voorkomen door de totale dosering voor de middag in te nemen. Er is geen causaal verband met de labwaarde, maar wel is het verstandig een te lage B12 uit te sluiten voor gebruik van hoge doseringen.
In deze tekst wordt kort en eenvoudig uitgelegd wat vitamine B12 is, waar het menselijk lichaam het voor nodig heeft, hoe een tekort kan ontstaan en welke gevolgen dat heeft. Daarna wordt ingegaan op het gebruik van hoge dosering vitamine B12, die het Vermoeidheidkliniek kan adviseren als onderdeel van de multidisciplinaire behandeling van ME/cvs.
Vitamines zijn onmisbaar voor het goed functioneren van het lichaam. Mensen kunnen vitamines niet zelf aanmaken; ze moeten deze via voeding tot zich nemen. In totaal zijn er dertien vitamines bekend. Vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, is de laatst ontdekte vitamine. B12 is fel rood. De kleurstof is erg sterk: één druppeltje kan een heel bad vol water roze kleuren. Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten zoals vlees, vis, eieren, kaas en melkproducten. Gezonde mensen dragen een grote voorraad vitamine B12 in hun lever. Met deze voorraad kunnen zij drie tot zes jaar doen. Bij een goede voeding en een normale opname wordt de voorraad continu aangevuld.
Waarom hebben we vitamine B12 nodig?
Er zijn vele biochemische processen in het menselijke lichaam waarvoor B12 van essentieel belang is. Bij de aanmaak van rode bloedcellen bijvoorbeeld, die zuurstof binden en door het lichaam transporteren. Als er een B12 tekort is, bestaat er kans op een bepaalde vorm van bloedarmoede. Daarnaast kunnen er beschadigingen aan het zenuwstelsel optreden. Ook kan er bij een tekort van B12 vermoeidheid ontstaan. De vitamine is tevens belangrijk voor het geheugen, de denkfuncties, het slaap-waakritme en het immuunsysteem.
B12 tekort, hoe komt het en hoe is het te verhelpen?
Doordat B12 alleen voorkomt in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst kunnen vegetariërs en zeker veganisten makkelijk een tekort krijgen. Maar er kan ook een tekort ontstaan als er wél voldoende B12 wordt gegeten. Om de vitamine in het lichaam op te nemen is namelijk een bepaald eiwit nodig, dat de ‘intrinsieke factor’ genoemd wordt. Dit eiwit wordt in de maag gemaakt. Wanneer dat proces verstoord is, wordt ook de opname van B12 verstoord. Datzelfde gebeurt bij bepaalde darmproblemen, zoals de ziekte van Crohn, omdat de combinatie van Intrinsieke Factor en B12 maar op één bepaalde plek in de darm opgenomen kan worden. Naar schatting heeft twee tot drie procent van de mensen in Nederland een meetbaar vitamine B12 tekort. Onder ouderen kan dat oplopen tot 25 procent. Bij deze mensen is dat tekort bij een gedeelte aan te tonen door middel van simpel bloedonderzoek.
Daarnaast is er een aanzienlijke groep met een functioneel tekort, waarbij de bloedwaardes aan B12 normaal lijken in het bloed maar er tóch een tekort aan B12 is in de weefsels (het bepalen van bloedspiegels heeft geen zin, want er is geen duidelijke relatie tussen bloedspiegel en het effect). Dan wordt er gesproken van een functioneel tekort; er is in verhouding niet voldoende B12 om al het ‘werk’ in het lichaam te doen. Dat is aan te tonen door het ruggenmergvocht te onderzoeken op B12 of het bloed op methylmalonzuur en hom*ocysteïne. Doordat dit eerste onderzoek erg belastend is en niet opweegt tegen de eenvoudige B12-behandeling, wordt dit weinig uitgevoerd.
Bij zowel een meetbaar als bij een functioneel tekort is aanvulling van vitamine B12 nodig. Bij (alleen) een meetbaar tekort kan dit door middel van injecties die worden voorgeschreven door uw huisarts of specialist, waarbij de B12 in de (bil)spier wordt gespoten. Zo neemt het lichaam de vitamine direct op. De injecties werken uitstekend in geval van een meetbaar tekort. Mogelijk dat ook bij een heel hoge dosering vitamine B12 tabletten voldoende worden opgenomen om een tekort aan te vullen bij een gestoorde opname van vitamine B12.
In geval van een functioneel tekort of onze aanpak met hoge dosering bestaan er daarnaast neusdruppels en ook tabletten om onder de tong te laten smelten. Bij de smelttabletten wordt maar een klein gedeelte opgenomen (tot 1%), maar door de hoge dosering is dit nog steeds veel, bij neusdruppels is de opname beter.
Behandeling bij Vermoeidheidkliniek
Door wetenschappers is er veel geschreven over de eigenschappen en effecten van vitamine B12 bij allerlei verschillende aandoeningen. Zo is het bij onder meer Vermoeidheidkliniek een ervaringsfeit dat een hoge dosering van deze vitamine een positieve invloed heeft bij een aantal ME/cvs-patiënten. Hoe dat komt, dat weet men niet precies; wel dát het werkt. Om die reden wordt op veel plaatsen in de wereld door veel artsen hoge dosering vitamine B12 therapie toegepast bij ME/cvs. Door veel mensen wordt de extra B12 als herstelbevorderend, antidepressief, uitrustend, slaapbevorderend en pijnstillend ervaren. Bijwerkingen zijn er vrijwel niet. Soms krijgen mensen wat acneachtige klachten in het gezicht, die na het stoppen direct verdwijnen.
In Nederland is de behandeling met een hoge dosering B12 op dit moment een niet reguliere behandeling en zijn artsen in de regel behoudend bij het toedienen van extra doses vitamine B12. Het Vermoeidheidkliniek sluit aan bij internationaal gebruik en adviseert een aantal van haar patiënten een hoge dosering. In de regel wordt dan geadviseerd direct te beginnen met injecties, de neusdruppels of smelttabletten. De hoeveelheid hiervan wisselt en wordt aangepast per patiënt. De behandeling wordt zeker drie maanden voortgezet, omdat dan pas vastgesteld kan worden of deze effect heeft. Zolang de patiënt effect ervaart, wordt de behandeling gecontinueerd.
Een hoge dosering vitamine B12 is zeker geen wondermiddel maar wel een uitstekende aanvulling op de multidisciplinaire behandeling van ME/cvs en ook chronische vermoeidheid en fibromyalgie.
